Een willekeurige (zij het lange) selectie van veelvoorkomende Swahili Spreuken - Wijze uitspraken van onze ouderlingen.

Adhabu ya kaburi, aijua maiti. De marteling van het graf is alleen bekend bij de doden.

Ahadi ni deni. Een belofte is een schuld.

Akiba haiozi. Een reserve(spaargeld) vervalt niet.

Akili ni nywele; kila mtu ana zake. Redeneren is als haar, iedereen heeft zijn eigen haar.

Akili nyingi huondowa maarifa. Te veel humor vermindert de wijsheid. Te veel nadenken gaat voorbij aan de wijsheid.

Akipenda, chongo huita kengeza. Als hij liefheeft, zal hij een eenogige persoon een scheelzien noemen. (Liefde is blind)

Baada ya dhiki faraja. Na ontberingen komt verlichting. Na een storm is er rust.

Cha mlevi huliwa na mgema. Het geld van de dronkaard wordt verbruikt door de palmwijnvanger.

Chanda chemo huvikwa pete. Een knappe vinger krijgt de ring.

Chema chajiuza, kibaya chajiitembeza. Een goede zaak verkoopt zichzelf, een slechte zaak betreedt zichzelf (wordt gehackt).

Dawa ya moto ni moto. De remedie tegen vuur is vuur. Vuur moet met vuur worden beantwoord.

Fimbo ya mbali hayiuwi nyoka. Een wapen op afstand doodt geen slang.

Fuata nyuki ule asali. Volg de bijen en je zult honing eten.

Haba na haba hujaza kibaba. Beetje bij beetje vult de maat.

Hakuna msiba usio na mwenziwe. Er is geen onvergezeld ongeluk.

Hakuna siri ya watu wawili. Er is geen geheim tussen twee mensen.

Haraka haraka haina baraka. Haast hebben heeft geen zegen.

Hasira, hasara. Woede brengt verlies (schade).

Heri kufa macho kuliko kufa moyo. Het is beter je gezichtsvermogen te verliezen dan de moed te verliezen.

Ihsani (hisani)haiozi. Vriendelijkheid rot niet.

Jina jema hongara gizani. Een goede naam schijnt in het donker.

Jitihadi haiondoi kudura. Grote inspanning is geen vervanging voor geloof.

Jogoo la shamba haliwiki mjini. De dorpshaan kraait niet in de stad.

Kamba hukatika pabovu. Een touw breekt waar het verrot is.

Kawia ufike . Het is beter om uit te stellen om aankomst te garanderen.

Kazi mbaya siyo mchezo mwema. Slecht werk leveren is geen goed spel(idee).

Kila ndege huruka na mbawa zake. Elke vogel vliegt met zijn eigen vleugels.

Kizuri chajiuza kibaya chajiitembeza. Een goede zaak verkoopt zichzelf, een slechte betreedt zichzelf.

Kuishi kwingi ni kuona mengi. Lang leven is veel zien.

Kujikwa si kuanguka, bali ni kwenda mbele. Struikelen is niet vallen, maar vooruit gaan.

Kukopa harusi kulipa matanga. Lenen is als een bruiloft, terugbetalen is als rouwen.

Kuku havunji yai meer. Een kip breekt haar eigen eieren niet.

Kupoteya njia ndiyo kujua njia. Verdwalen is de weg leren.

Kutoa ni moyo usambe ni utajiri. Liefdadigheid is de zaak van het hart die resulteert in rijkdom.

Kwenda mbio siyo kufika. Snel gaan is niet noodzakelijkerwijs aankomen.

Maafuu hapatilizwi. Je neemt geen wraak op dwaasheden.

Macho hayana pazia. Ogen hebben geen schermen of tinten. (Ze zien alles wat in zicht is)

Majuto ni mjukuu. Spijt is als kleinkinderen. (Ze zijn er maar weinig tussen)

Mali ya bahili huliwa na wadudu. De bezittingen van een vrek worden opgegeten door insecten.

Manahodha wengi chombo huenda mrama. Met veel kapiteins vaart het schip niet af. (Te veel koks bederven de bouillon)

Maneno makali hayavunji mfupa. Harde woorden breken geen been.

Maneno mema hutowa nyoka pangoni. Vriendelijke woorden zullen de slang uit zijn hol halen.

Masikini akipata matako hulia mbwata. Wanneer een arme man de ezel van een karkas krijgt, schept hij op over zijn nieuwe geluk.

Mchagua jembe si mkulima. Iemand die een schoffel uitkiest, is niet per se een echte boer.

Mchelea mwana kulia hulia yeye. Wie bang is voor het huilen van een kind, zal zelf huilen.

Mchezea zuri, baya humfika. Wie het goede belachelijk maakt, zal door het kwade worden overvallen.

Mchimba kisima hungia mwenyewe. Wie een put graaft, gaat er zelf ook in.

Mfa maji hukamata maji. Een drenkeling klauwt naar het water.

Mfuata nyuki hakosi asali. Iemand die bijen volgt, zal nooit nalaten om honing te krijgen.

Mkono moja haulei mwana. Een enkele hand kan geen kind grootbrengen.

Mkono mtupu hawaiambwi. Aan een lege hand wordt niet gelikt.

Mkono usioweza kuukata, ubusu. Kus de hand die je niet kan snijden.

Mkulima ni mmoja walaji ni wengi. De boer is één, maar er zijn velen die de vruchten van zijn arbeid eten.

Mla cha mwenziwe na chake huliwa. Wie andermans voedsel eet, zal zijn eigen voedsel door anderen laten eten.

.

Mlimbua nchi ni mwananchi. Hij die van de eerste vruchten van een land geniet, is een zoon van dat land.

Mnyamaa kadumbu. Wie zwijgt, verdraagt.

Mpiga ngumi ukuta huumiza mkonowe. Wie met een muur vecht, zal alleen zijn hand bezeren.

Msema pweke hakosi. Iemand die tegen zichzelf praat kan geen ongelijk hebben. (niemand om hem te corrigeren)

Mstahimilivu hoela mbivu. Een geduldige man zal rijpe vruchten eten.

Mtaka cha mvunguni sharti ainame. Hij die verlangt wat er onder het bed ligt, moet ervoor buigen.

Mtaka unda haneni. Wie iets wil maken, praat niet. (Zijn bedoelingen worden niet aangekondigd, ze worden alleen omgezet in acties)

Mtaka yote hukosa yote. Wie alles verlangt, zal niets krijgen.

Mtaka yote kwa pop, hukosa yote. Wie alles snel wil, verliest alles.

Mteuzi hashi tamaa. Een kenner houdt nooit op met verlangen.

Mtumai cha ndugu hufa masikini. Iemand die altijd afhankelijk is van zijn broer zal arm sterven.

Mwacha asili ni mtumwa. Hij die afstand doet van zijn afkomst is een slaaf.

Mwamini Mungu si mtovu. Wie op God vertrouwt, komt niets tekort.

Mwanga mpe mtoto kulea. Geef een kind aan een ontwikkeld persoon om op te voeden.

Mwekaji kisasi haambiwi mwerevu. Hij die vegeance voedt, wordt niet wijs genoemd.

Mzigo Wa mwenzio ni kanda Ia usufi. De last van je metgezel is (niet meer dan) een lichte last (voor jou). (De last is licht op de schouder van een ander)

Nahodha wengi, chombo huenda mrama. Te veel kapiteins en het schip rolt. (Te veel koks bederven de bouillon)

Nazi mbovu harabu ya nzima. Een rotte kokosnoot bederft de goede (Een rotte appel bederft de hele schepel. Een ziekelijk schaap besmet de hele kudde).

Ngoja, ngoja huumiza matumbo. Wachten doet pijn aan de maag.

Ngozi ivute ili maji. Rek de huid uit terwijl er nog water in zit (is groen). (Het ijzer smeden als het heet is)

Njema haziozi. Goed gaat niet slecht.

Pema usijapo pema; ukipema si pema tena. Het is een goede plek als je niet te vaak gaat, anders is het niet meer goed. (Bekendheid brengt minachting met zich mee. Blijf niet langer welkom)

Penye mafundi, hapakosi wanafunzi. Waar experts zijn, zal er geen gebrek zijn aan leerlingen.

Penye nia ipo njia. Waar een wil is is een weg.

Pilipili usozila zakuwashiani? Hoe kun je worden verbrand door pepers die je niet hebt gegeten?

Radhi ni bora kuliko mali. Zegeningen zijn beter dan rijkdom.

Simba mwenda kimya ndiye mla nyama. De leeuw die stil beweegt, is degene die vlees eet.

Subira yavuta heri huleta kilicho mbali. Geduld trekt geluk aan; het brengt dichtbij dat wat ver is.

Udongo uwahi ungali maji. Bewerk de klei terwijl deze nog nat is. Het ijzer smeden als het heet is.

Ukienda kwa wenye chongo, vunja lako jicho. Als je tussen eenogige mensen gaat, steek dan je eigen oog uit. vgl. Waar onwetendheid gelukzaligheid is, is het dwaasheid om wijs te zijn. Als je in Rome bent gedraag je als de Romeinen.

Ukiona kwako kunaungua kwa mwenzako kunateketea. Als u merkt dat uw eigen huis in brand staat, kunt u er zeker van zijn dat het huis van uw buren veel heviger brandt. Prijs jezelf gelukkig.

Ukiona neno, usiposema neno, hutapatikana na neno. Als je iets ziet en niets zegt, heb je niets om voor te lijden. vgl. Bemoei je met je eigen zaken.

Usiache mbachao kwa msala upitao. Geef nooit je eigen oude mat op voor een betere gebedsmat die je voorbij ziet komen. Laat je oude vriend niet in de steek voor een nieuwe kennis die misschien niet permanent is.

Usicheze na simba, ukamtia mkono kinywani. Speel niet met een leeuw, je zou je hand in zijn muil kunnen steken.

Usidharau kiselema chalima kikapita jembe zima. Veracht een versleten schoffel niet, hij kan een gezonde schoffel cultiveren en zelfs overtreffen.

Usijifanye kuku mweupe. Doe niet alsof je een witte kip bent (belangrijk persoon).

Gebruikt op kipofu ukamgusa mkono. Eet niet met blinden, je zou zijn hand kunnen aanraken. (als hij dat doet zal hij vermoeden dat het eten op is of dat je hem voor de gek probeert te houden). Je moet heel voorzichtig zijn met een eenvoudig persoon, zodat je niet iets doet waardoor hij je wantrouwt.

Usisafiriye na nyota ya mwenzio. Reis niet onder de geluksster van een ander. Vertrouw niet op het geluk van een ander.

Usisahau ubaharia kwa sababu ya unahodha. Vergeet niet hoe het is om matroos te zijn als je zelf kapitein bent.